Vaginal genişlənmə xüsusilə menopauza və yaşlılıq səbəbiylə vaginanın əvvəlki kimi sıx olmadığı bir vəziyyətdir. Menstruasiya vaginal genişlənmədə də təsirlidir. Bununla belə, doğuşda yaşanan çətinlik, estrogen çatışmazlığı, piylənmə və siqaret də vaginal genişlənməyə səbəb ola bilər. Bu yazımızda vaginal genişlənmənin mümkün səbəblərindən, həll yollarından danışacağıq.
Vagina reproduktiv və cinsi sağlamlığın bir hissəsi olan vacib orqanlardan biridir. Hamiləlik və doğumu mümkün edən daxili reproduktiv sistemi təşkil edir. Vaginal genişlənmə vaginanın daha az elastik olduğu və vaginal divarların əvvəlki kimi sıx olmadığı hissidir. Bəzi qadınlar vaginal toxumalarının bir qədər sallandığını hiss edirlər. Bu, narahatlığa səbəb olmaqla yanaşı, insanlara emosional olaraq da təsir edə bilər. Vaginal genişlənmənin əlamətləri aşağıdakılardır:
Vagina əzələ və birləşdirici toxumalardan ibarət elastik bir quruluşa malikdir və müəyyən vəziyyətlərə uyğunlaşmaq üçün genişlənə bilər. Ancaq bəzi amillər bu strukturun boşalmasına, genişlənməsinə və elastikliyinin azalmasına səbəb olur. Vaginal genişlənmə cinsi həyata və insanın özünə inamına təsir edə biləcəyi üçün diqqətlə qiymətləndirilməlidir. Bu problemin əsas səbəbləri aşağıdakılardır:
Doğumun təsiri. Vaginal genişlənmənin ən çox görülən səbəbi vaginal doğuşdur. Doğuş zamanı körpənin keçməsi vaginal əzələlərin və birləşdirici toxumaların həddindən artıq genişlənməsinə səbəb ola bilər. Xüsusilə böyük körpə doğuşları, uzun doğum proseslərini qeyd edə bilərik. Vaginal əzələlər doğuşdan sonra qismən bərpa oluna bilər, lakin bu proses insandan insana dəyişir.
Yaşlanma və Hormonal Dəyişikliklər. Yaşlandıqca bədəndəki kollagen və elastinin miqdarı azalır və bu, vaginanın elastikliyini itirməsinə səbəb olur. Həmçinin menopauza zamanı estrogen hormonunun azalması vaginal toxumanın incəlməsinə və əzələ tonusunun azalmasına səbəb ola bilər. Bu da özlüyündə vaginanın daha geniş və boş olması ilə nəticələnir.
Çanaq dibinin əzələlərinin zəifləməsi. Çanaq döşəməsi əzələləri vaginanın möhkəmliyini və dəstəyini təmin edən vacib strukturlardır. Bu əzələlər zamanla zəifləyir. Doğum, artıq çəki, xroniki qəbizlik, ağır yük qaldırma kimi səbəblər çanaq döşəməsi əzələlərinin gücünü itirməsinə səbəb ola bilər ki, bu da vaginal genişlənmə ilə nəticələnir.
Genetik meyl. Bəzi qadınlarda genetik cəhətdən zəif birləşdirici toxuma olur. Bu, vaginanın doğuşa, qocalmaya və ya digər streslərə qarşı daha həssas olmasına səbəb ola bilər.
Cərrahi müdaxilələr və travmalar. Çanaq bölgəsinə cərrahi müdaxilələr və ya qəzalar vaginanın quruluşuna təsir göstərə bilər.
Bu vəziyyət həyat keyfiyyətinə təsir edərsə, əzələlər çanaq dibinin hərəkətləri (Kegel məşqləri) kimi üsullarla gücləndirmək mümkündür. Qabaqcıl hallarda əməliyyat və ya lazer müalicəsi kimi tibbi üsullara üstünlük verilə bilər. Lakin hər şeydən öncə vaginal genişlənməyə səbəb olan vəziyyəti müəyyən etmək üçün bir ginekoloqa müraciət etmək vacibdir.
Vaginal genişlənmə adətən qadınlarda fiziki və cinsi funksiyaların pozulması nəticəsində bir mütəxəssisə müraciət etdikdə diaqnoz qoyulur. Diaqnoz prosesi xəstənin şikayətlərinin dinlənilməsi, ətraflı anamnez alınması və fiziki müayinə ilə həyata keçirilir. Bu prosesdə vaginanın struktur vəziyyəti, əzələlərin elastikliyi və mümkün əsas səbəblər qiymətləndirilir.
Tibb tarixi. Diaqnozun ilk addımı xəstənin tibbi tarixinin ətraflı qiymətləndirilməsidir. Tibbi tarixçənin, yəni anamnezin qiymətləndirilməsində aşaəıdakılar nəzərə alınır:
Bu məlumatlar vaginal genişlənmənin mümkün səbəblərini müəyyən etmək üçün vacib bir başlanğıcdır.
Fiziki Müayinə. Həkim vaginal müayinə apararaq vaginanın quruluşunu və əzələ tonusunu qiymətləndirir. Bu yoxlama zamanı aşağıdakılar yoxlanılır:
Həkim həmçinin vaginal açılışın ölçüsünü və daxili strukturların yerini qiymətləndirə bilər.
Çanaq Döşəməsinin Qiymətləndirilməsi. Həmçinin bəzi hallarda müayinə zamanı çanaq döşəməsi əzələlərinin gücünü və nəzarətini qiymətləndirmək üçün xüsusi testlər aparılır. Bu testlər zamanı xəstədən çanaq dibinin əzələlərini büzməsi istənilir və əzələlərin gücü müşahidə edilir. Lazım gələrsə, daha ətraflı müayinə üçün çanaq boşluğu ultrasəs və ya MRT kimi görüntüləmə üsullarından istifadə edilərək daha ətraflı müayinə edilir.
Diaqnostik prosesdə əsas səbəblərin müəyyən edilməsi müalicənin düzgün planlaşdırılmasına imkan verir. Problemin düzgün diaqnozu və müalicəsi üçün bir ginekoloqa müraciət etmək vacibdir.
Vaginal genişlənmə əsas səbəblərdən asılı olaraq müxtəlif üsullarla müalicə edilir. Vaginal genişlənmə həyat keyfiyyətinə və cinsi məmnuniyyətə mənfi təsir etdikdə, bu problemlər müalicə ilə böyük ölçüdə həll edilə bilər. Müalicə variantlarına aşağıdakılar daxildir:
Çanaq döşəməsi üçün məşqlər. Çanaq dibinin əzələlərini gücləndirmək vaginal genişlənmənin ən əsas müalicə üsullarından biridir. Bunun üçün edilməsi gərəkənlər bunlardır:
Vaginal Lazer Müalicələri. Vaginal lazer müalicəsi cərrahi olmayan məşhur bir seçimdir. Belə ki, lazer enerjisi vaginal toxumada kollagen istehsalını artırır, toxumaları daraldır. Tez və ağrısız bir prosedurdur, sağalma müddəti qısadır və adətən birdən çox seans tələb olunur.
Cərrahi müdaxilələr. Bəzi vaginal genişlənmə hallarında cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Bu cərrahi müdaxilə iki cür olur: vaginoplastika və perineoplastika.
Vaginoplastika vaginanı daraltmaq üçün edilən əməliyyatdır. Bu prosedur həm estetik, həm də funksional nəticələr verir. Perineoplastika doğuş zamanı meydana gələn perineal yırtıqları və zədələri düzəltmək üçün edilir. Bu da özlüyündə vaginanın sıxılmasına kömək edir.
Hormonal Müalicələr. Menopauzadan sonra estrogen səviyyəsinin azalması vaginal toxumaların zəifləməsinə səbəb ola bilər. Bir çox hallarda hormonal krem və ya tabletlər vaginal toxumanın elastikliyini artırmağa kömək edir.
Həyat tərzi dəyişiklikləri. Həyat tərzi dəyişikliyi dedikdə sağlam çəkidə olmaq və ağır yükləri qaldırmaqdan çəkinmək nəzərdə tutulur.
Vaginal genişlənmə qeyri-cərrahi üsullardan cərrahi müdaxilələrə qədər müxtəlif üsullarla müalicə edilə bilər. Müalicə variantları vaginal sıxlığı bərpa etmək və insanın həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır. Simptomlar həyata təsir edərsə, bir ginekoloqla məsləhətləşərək müvafiq müalicə planı yaradılmalıdır.
Doğuş, yaşlanma, hormonal dəyişikliklər və çanaq dibinin əzələlərinin zəifləməsi kimi səbəblərdən vaginal genişlənmə baş verən vaginal genişlənmənin qarşısını almaq üçün görülə biləcək bəzi ehtiyat tədbirləri var. Bu yollar həm çanaq döşəməsini gücləndirməyə, həm də vaginal sağlamlığı qorumağa kömək edir. Sözügedən ehtiyat tədbirləri aşağıdakılardır:
Çanaq döşəməsi üçün məşqlər etmək. Vaginanın sıxlığını qorumaq üçün güclü çanaq döşəməsi əzələlərinin olması vacibdir. Bunun üçün kegel məşqləri etmək olar. Müntəzəm olaraq edilən bu məşqlər çanaq dibinin əzələlərini gücləndirir və vaginal əzələlərin elastikliyinin itməsinin qarşısını alır. Kegel məşqləri ələlxüsus doğuşdan sonrakı dövrdə tövsiyə olunur. Həmçinin yoqa və pilates kimi çanaq döşəməsi əzələlərini dəstəkləyən məşqlər vaginal sağlamlığın qorunmasına kömək edə bilər.
Doğuş zamanı dəstəkləyici tədbirlər görmək. Vaginal doğuş vaginal genişlənmənin ən çox görülən səbəblərindən biridir. Bu riski azaltmaq üçün prenatal məşqlər edilməlidir. Belə ki, hamiləlik dövründə çanaq dibini dəstəkləmək üçün edilən məşqlər doğuşdan sonra vaginal bərpanı asanlaşdıracaqdır. Məşqlərlə yanaşı mütəxəssis doğum qrupu ilə işləmək, doğuş zamanı vaginanın həddindən artıq elastikləşməsinin qarşısını almağa kömək edəcəkdir.
Hormonal Balansı saxlamaq. Menopauza zamanı estrogen səviyyəsinin düşməsi vaginal toxumaların zəifləməsinə səbəb ola bilər. Bunun qarşısını almaq üçün yalnız və yalnız həkim tövsiyəsi ilə estrogen kremləri istifadə etmək olar. Həmçinin balanslı qidalanma, yəni hormonları dəstəkləyən sağlam pəhriz vacibdir.
Həddindən artıq çəkidən və ağır yüklərdən çəkinmək. Həddindən artıq çəki və ağırlıq qaldırma çanaq dibinin əzələlərinə təzyiq edərək vaginal genişlənməni artıra bilər. Odur ki, sağlam bir çəki saxlamaq çanaq döşəməsindəki təzyiqi azaldır. Bununla yanaşı, əgər ağır qaldırma lazımdırsa, bu düzgün texnika ilə edilməli və çanaq dibinin gərginləşdirilməsindən qaçınılmalıdır.
Daimi Vaginal Sağlamlıq Yoxlamalarında olmaq. Vaginal sağlamlığı qorumaq üçün mütəmadi olaraq ginekoloqa müraciət etmək vacibdir. Erkən aşkar edilən problemlər gələcəkdə vaginal genişlənməyə səbəb ola biləcək fəsadların qarşısını ala bilər.
Ümumi olaraq qeyd edək ki, vaginal genişlənmənin qarşısını almaq üçün çanaq dibini gücləndirən, hormonal tarazlığı qoruyan, doğuş zamanı diqqətli və sağlam həyat tərzini təşviq edən məşqlər etmək böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu vərdişlər vaginanın elastikliyini uzun müddət qoruyub saxlayaraq həm fiziki, həm də cinsi sağlamlığı dəstəkləyəcəkdir.
Menopauza qadının həyatının təbii dövrüdür və orqanizmin hormonal və fizioloji balansında əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olur. Estrogen səviyyəsi azaldıqca maddələr mübadiləsi zə, kilo alma riski artır və sümük sıxlığı azalır. Bu proses zamanı qidalanma həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasında və menopauza əlamətlərinin idarə olunmasında mühüm rol oynayır. Düzgün qidalanma planı bədənin ehtiyac duyduğu qidaları təmin edərək həm fiziki, həm də ruhi sağlamlığa müsbət təsirlər yaradır. Bu yazıda menopauza zamanı sağlam qidalanmanın önəmini ətraflı müzakirə edəcəyik.
Hamiləlikdə ağ axıntı bir çox qadında görülən ümumi və normal bir vəziyyətdir. Bu axıntı tibbdə "leykoreya" adlanır və hamiləlik zamanı baş verən hormonal dəyişikliklər səbəbindən bəzən artır. Xüsusilə, artan estrogen səviyyələri vaginal divarlarda qan axınını artırır və ağ axıntıya səbəb olur. Bu axıntı bədənin infeksiyalara qarşı qoruyucu mexanizmi rolunu oynayır və vaginal bölgəni təmiz saxlamağa kömək edir. Ancaq pis qoxu, qaşınma və ya rəngin dəyişməsi kimi əlamətlərlə müşayiət olunarsa, həkimə müraciət etmək vacibdir.
Tibbdə hirsutizm olaraq bilinən həddindən artıq tüklənmə qadınlarda kişi tipli tüklənmə vəziyyətidir. Bu vəziyyət hormonların balanssızlığından qaynaqlanır və adətən üz, çənə, sinə, arxa və qarın kimi nahiyələrdə tünd qalın tüklərin çoxalması ilə özünü göstərir. Hirsutizm qadınlarda həm estetik, həm də psixoloji narahatlığa səbəb ola və eyni zamanda daha ciddi bir sağlamlıq probleminin əlaməti ola bilər.
EÇS (Erythrocyte Sedimentation Rate), yəni Eritrositlərin Çökmə Sürəti qırmızı qan hüceyrələrinin (eritrositlərin) bir saat ərzində nə qədər tez çökməsini ölçən qan testidir. Bədəndə iltihab olduqda bu hüceyrələr daha tez dağılır. EÇS testi infeksiyalar, iltihablı xəstəliklər və ya immun sistem pozğunluqları kimi şərtləri müəyyən etməyə kömək edir. 
Müayinə üçün həkimə ehtiyacınız var?
